RESUL KURT (Adıyaman) – Sayın Liderim, değerli üyelerimiz, Sayın Bakanımız, çok değerli basın mensupları, kamu kurum ve kuruluşlarının ve STK’ların değerli temsilcileri;
2024 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifine ilişkin müzakereler devam ediyor. Komisyonda açıklama yapan AK Parti Adıyaman Milletvekili Doç. Dr. Resul Kurt, Türkiye’nin Sosyal Güvenlik sistemine ilişkin değerli açıklamalarda bulundu. Net rakamlara göre uygulanan reformları tek tek sıralayan Kurt, yeni dönemde Türk Yüzyılını ortaya çıkaracak yeni adımların atılacağının sinyalini verdi.
HEPSİ VATANDAŞIN MAAŞINA YANSIDI
Kürt, Asgari ücrete kadar olan maaş fiyatlarının vergiden muaf olduğunu hatırlatarak, “2023 yılında alınan gelir ve damga vergisinden vazgeçilen tutar 392,5 milyar lira. Bu para işverene tahsis edilmedi, işverene devredilmedi. 2023 yılında işçinin net ücretine doğrudan 392,5 milyar lira eklendi.”söz konusu.
İşte Resul Kurt’un açıklamaları;
Son yıllarda çalışma hayatında gerçekleştirilen reformlara dikkat çeken Kurt, ” Kaliteli ve sürdürülebilir bir çalışma hayatı, çalışma barışı ve sosyal güvenlik sistemi, ülkemizi geleceğe taşıyacak, toplumumuzun geleceğe daha güvenle bakmasını sağlayacak en değerli unsurlardan biridir. Çalışma barışını korumak, işsizliği önleyerek istihdamı güçlendirmek, sendikalar ve diğer tüm sosyal paydaşlarla işbirliği içinde çalışma yaşamını iyileştirmek 2002 yılından bu yana hükümetlerimizin temel hedeflerinden biri olmuştur. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu amaç ve hedeflere 2008 yılından itibaren, toplumun tamamına adil, eşit ve kaliteli sağlık hizmeti sunumunun finanse edildiği sürdürülebilir bir sistemin sağlanması yolunda önemli bir adım olan sosyal güvenlik reformu ile ulaşabilecektir. “söz konusu.
TÜRK YÜZYILINI TEMSİL ETMEK İÇİN İYİLEŞTİRMELER YAPILACAK
2024 bütçesiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak Türkiye Yüzyılı vizyonuyla çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında hayata geçirdiğimiz reformlarla önümüzdeki dönemde de gerçek adımlar atmaya devam edeceğiz. Uygulanan politikalarla finansal istikrarı sağlarken, toplumun her kesimine sağlık, emeklilik, sigorta, sendikacılık ve istihdam gibi hizmetleri en iyi şekilde sunmaya devam edeceğiz.
Sosyal Güvenlik Kurumu, sağlık, sigorta, kayıtlı istihdamın teşviki, emeklilik ve teknoloji gibi birçok alanda yenilikçi ve örnek bir kurum olarak sorumluluğunun bilinciyle hizmetlerine devam etmekte, değişen ve gelişen koşullara uyum sağlayarak öncelikle vatandaş olarak hizmet vermeye çalışmaktadır. Dünyadaki sosyal yapı, avantajlı ve dezavantajlı durumların farkındadır. Mali ve sosyal hakların uzun yıllar sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla tedbirler alarak politika belirlemeye devam etmektedir.
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde aktüel ve mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal refah sistemi Hükümetimizin temel hedeflerinden biridir. Uygulanan politikalar sonucunda prim gelirlerinin emeklilik ve sağlık giderlerini karşılama oranı, sosyal güvenlik açığının gayri safi yurt içi hasılaya oranı, aktif-pasif oranı gibi göstergelerde yaşanan olumlu gelişmeler kararlı bir şekilde hareket ettiğimizi açıkça göstermektedir. Mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi hedefine doğru adımlar.
SAĞLIK SİSTEMİNDEKİ EN BÜYÜK SORUNLAR ÇÖZÜLDÜ
Bu bağlamda Sosyal Güvenlik Kurumunun mali yapısına kısaca değinmek istiyorum. Sosyal güvenliğin kapsamının genişlemesi ve hizmet çeşitliliğinin artması doğal olarak sosyal güvenlik harcamalarının da artmasına neden olmaktadır. Örneğin sağlıkla ilgili ilaçlar, SSK döneminde uzun süre SSK’nın kendi ilaç sistemi üzerinden temin ediliyordu, o dönemde SSK hastanelerinde temin ediliyordu; Piyasadan ya da özel hastanelerden sağlık hizmeti alamamak, eczanelerden ilaç almak çok zor. Bu kriterlerin varlığı sayesinde bugün sağlıkta çok önemli bir gelişme sağlandığını da belirtmek isterim. Bu anlamda sayısal büyüklüklerin doğru yorumlanıp analiz edilebilmesi için sosyal güvenliğin geçmişle karşılaştırılması gerekmektedir.
SGK’NIN GELİRLERİ 2 TRİLYON TL’Yİ AŞACAK
Sosyal Güvenlik Kurumunun toplam gelirleri 2022 yılında yaklaşık 1 trilyonu buldu. 2023 yılının sekiz aylık döneminde toplam gelirler 1 trilyon 317 milyar lira oldu. Toplam gelirlerin 2023 sonunda 2 trilyon 151 milyar olması bekleniyor . Kurumsal gelirlerin artırılması ve prim tahsilatının güçlendirilmesi için gerekli adımlar atılıyor. Bakanlığın 2024 yılı toplam bütçe teklifi yaklaşık 625 milyar lira. Bakanlığın merkez ve dış teşkilat giderleri için 3 milyar 266 milyon lira teklif edildi. Sosyal Güvenlik Kurumunun 2022 yılı toplam giderleri 1 trilyon 39 milyar, 2023 yılının sekiz aylık dönemindeki toplam giderleri ise 1 trilyon 358 milyar oldu. Toplam gelirlerin 2023 yılı sonunda 2 trilyon 264 milyar olması bekleniyor.
AÇIK 113,3 MİLYAR TL’YE ULAŞABİLİR
2023 yılında emekli maaşlarındaki artışların beklenenden yüksek olması, baz maaş ve tatil ikramiyelerindeki artışlar, Mart 2023’te yürürlüğe giren EYT uygulaması nedeniyle ödenen emekli maaşları, emeklilik ve tatil ikramiyeleri gibi öngörülemeyen değişiklikler nedeniyle her iki maaşta da düşüşler yaşanacak. sosyal güvenlik sisteminde sağlık harcamaları ve emeklilik. önemli bir artışa neden oldu. 2022 yılında gelir gider istikrarı 39,7 milyar TL olarak gerçekleşti. 2023 yılının sekiz aylık döneminde SGK açığı 41,1 milyar TL oldu. Gelir ve giderlerdeki değişimlere bağlı olarak açığın 2023 sonunda 113,3 milyar TL olması bekleniyor. SGK Başkanlığına 2024 yılı için toplam 547 milyar 118 milyon lira aktarılacağı öngörülüyor.
Bilindiği üzere bir yıldan diğerine geçerken baz fiyatlar, büyüme, enflasyon, emeklilik ve mali etki yaratan mevzuattan kaynaklanan ödemeler dönemler arasında farklılık yaratmaktadır. SGK’nın mali yapısının nominal tutarlardan ziyade, gelirlerin giderlere oranı, SGK açığının gayri safi yurt içi hasılaya oranı gibi karşılaştırılabilir reel göstergelerle değerlendirilmesi önemlidir. Bu durumun daha iyi anlaşılabilmesi için sosyal güvenlik sisteminin mali yapısına ilişkin bazı karşılaştırılabilir temel göstergeler üzerinden bilgi vermek gerekmektedir. Gelirlerin giderlere oranı SGK’nın mali yapısının eğilimini açıklamada kullanılan göstergelerden biridir. Bu oran 2002’de yüzde 71,5 iken 2022’de yüzde 96,2’ye ulaştı. . Tabii Kahramanmaraş depremi nedeniyle primlerin ertelenmesi, asgari ücretler, tatil ikramiyeleri ve EYT düzenlemesiyle birlikte 2023 yılında gelir-gider karşılama oranının yüzde 95 olması bekleniyor.
DEPREMİN ETKİLERİ
Yine SGK’nın emeklilik ve sağlık giderlerini karşılamayan performans göstergesi prim gelirlerinin oranı 2002’de yüzde 60,9 iken 2022’de yüzde 76,1 oldu. Bu oranın yıl sonunda yüzde 74,6 olması bekleniyor. 2023. Sosyal güvenlik sisteminin bir diğer göstergesi de gayri safi yurt içi hasılaya oranıdır. Sosyal güvenlik sistemi açığının gayri safi yurt içi hasıla içindeki payı 2002 yılında yüzde 2,2 iken 2022 yılında yüzde 0,26’ya düştü. Primlerin ertelenmesi nedeniyle bu oranın 2023 sonunda binde 44 olması bekleniyor. deprem, baz maaşlarının ve tatil ikramiyelerinin artması, EYT dediğimiz yaşlıların emekli olmasına imkan veren düzenleme, gelir ve giderlerde değişikliğe neden olan faktörler.
Sonuç olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğini izliyor ve gerekli adımların atılması yönünde çalışmalarını sürdürüyor. EYT yönetmeliğinin SGK tarafından yürürlüğe girdiği 3 Mart 2023 tarihi itibarıyla yoğun başvurular alınmaya başlandı. Bugüne kadar hem e-devlet üzerinden hem de doğrudan kuruma başvuru yapılarak 2 milyona yakın başvuru yapıldı. Bunlardan bir kısmı tekrarlanıyor, bir kısmı da emeklilik koşullarını sağlayamayanlarla ilgili. Söz konusu başvuruların inceleme ve aylık ödeme süreçleri büyük ölçüde tamamlanmış olup, bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 632 bin kişiye aylık bağlanarak sigortalılara bu konuda bilgi verildi.
KURT’TAN SGK ÇALIŞANLARINA ÖZEL TEŞEKKÜR
Ayrıca devam eden sigortalıların bir kısmının, özellikle prim gün sayısının yeterli olmaması nedeniyle emeklilik haklarını karşılayamayacak durumda olduğu anlaşılan veya emeklilik haklarına ilişkin şartları yerine getiremeyen kişilerden oluştuğu görülmektedir. BAĞ-KUR prim sigortalısı sayılır. Özellikle kurumlar arası yazışmaların tespiti, BAĞ-KUR ve benzeri hizmetlere ilişkin düzenlemeler nedeniyle çok az sayıda sigortalının aylık ödeme süreçleri devam etmektedir. Yılda 400 bin sigortalıya emekli maaşı veren SGK’daki memur ve arkadaşlarımızın, yılın ilk iki-üç ayında 1 milyondan fazla vatandaşa emekli maaşı vermiş olması takdire şayan bir durumdur ve bu durum bizim için çok önemlidir. teşekkür etmeli. Buradan Sayın Meclisimiz adına tüm Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanlarına şükranlarımı sunuyorum.
Artık aylık ödeme süreci tamamlanmayan sigortalılar, özellikle büyük şehirlerden başvuran, hizmetleri birleştirme ihtiyacı duyan, ilgili kurum ve kuruluşlarla yazışmaları devam eden bireylerden oluşuyor. Bunlardan bir kısmının yurt dışı borçlanmalara ilişkin tahakkuk-tahsilat süreçleri devam eden sigortalı kişiler olduğu da ortadadır. Sıradan bir süreçte büyük bir performans sergileyen SGK çalışanını bu anlamda çok küçük bir belge yüzünden takdir etmeyi ve eleştirmeyi ihmal etmek başlı başına bir haksızlıktır.
AKTİF/PASİF ORANINDA KRİTİK DEĞİŞİME DİKKAT
Sosyal güvenlik sistemi açısından bakıldığında, 2002 yılından bu yana Haziran 2023 itibarıyla aktif sigortalı sayısı yüzde 110,9, emekli sayısı ise yüzde 132,2 arttı. 2002 yılında 12 milyon olan aktif sigortalı sayısı artacak Haziran 2023 itibarıyla 25,3 milyona; 6,6 milyon olan emekli sayımız 2023 Haziran ayı itibarıyla 15,2 milyona ulaştı. Sosyal güvenlik sistemindeki değişiklikler, EYT ve tüm bu düzenlemeler karşısında aktif/pasif oranı 2006 yılından bu yana 1,78-2 bandında seyrediyor. İdeal aktif/pasif oranı 4 çalışanın 1 emekliye karşılık gelmesidir. En az 3 çalışanın 1 emekliyi karşılaması makul görülüyor. Son EYT ile Aralık 2022’de aktif/pasif oranının 2,01 olduğu, Haziran 2023 itibarıyla aktif/pasif oranının ise 1,76 olarak hesaplandığı ortaya çıktı. 2019 yılında 1 milyon 891 bin 512 olan A, 2021 Eylül ayı itibarıyla 2 milyon 62 bin 411’e yükseldi ve Sosyal Güvenlik Kurumu sosyal güvenlik kapsamını yüzde 70’ten yüzde 99’a çıkardı. Sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi kurarak ve 83 milyon kişilik büyük bir aile yaratarak vatandaşlarımızla dayanışma içinde olacağız.
ASGARİ FİYATTAN ALINMAYAN VERGİ FİYATI 392,5 MİLYAR TL
Sadece asgari fiyat üzerinden tahsil edilen gelir ve damga vergisi için feragat edilen tutar 2023 yılında 392,5 milyar lira olup, 2024 için 600 milyar liranın üzerinde bir rakam öngörülüyor. Bu para patrona tahsis edilmiyor, patrona aktarılmıyor; 2023 yılında doğrudan işçinin net fiyatına 392,5 milyar lira eklenerek işçinin cebine girdi. Devlet asgari fiyata kadar gelir vergisi ve damga vergisi toplamayarak işçilerimizin gelirini artırdı.
Sigortalı, işveren ve primlere ilişkin de önemli çalışmalar yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu bugün devlette dijital dönüşümü en güzel şekilde yürüten oldukça başarılı bir kurumdur. Müfettiş olduğum dönemlerde, yani 1995-2009 yılları arasında, özellikle 1995-2002 yılları arasında, bizi gören her vatandaş, “Lütfen SSK günlük kaydımıza bakalım. Kaç günlük sigortamız var?” diyordu. Bakın, gün listesi değil, kaç günü var diye SSK müdürlüklerinin kapılarında saatlerce, günlerce beklerken, bugün e-devlet üzerinden giriş yapıp günleri görebiliyor. 7/24, haftanın 365 günü, günün her saati çalışıyordu, işyerleri, fiyatları, her şeyi görebiliyordu. Günlük raporunuzu almak için Sosyal Sigortalar Kurumu güzelleştirme derneklerine o zamanın parası olan 5 milyon lirayı yatırarak almak mümkündü.
İSTİHDAMDAKİ ARTIŞ tüm hızıyla devam ediyor
Kadınlarımızın istihdama katılımının ve istihdamdaki paylarının arttırılması birçok teşvik ve takviyeyi gerektirmektedir. 4447 sayılı Kanun kapsamında kadın, gençlik ve mesleki yeterlilik teşviklerinden Haziran 2023 itibarıyla 361.868 kadın yararlandı. Özellikle AK Parti hükümetleri döneminde kadınların istihdama ve işgücüne katılımı ciddi oranda arttı. Yine 2018 yılında uygulanmaya başlanan ek istihdam teşviki ile 18 yaşını doldurmuş kadın sigortalıların, bir önceki yıldaki ortalama sigortalı sayısına ek olarak işe alınmaları halinde önemli teşviklerden faydalanmaları mümkün hale gelmektedir. yıl işe alındılar. 2008 yılında uygulanan başarılı politikalar çerçevesinde 2008 yılında 2 milyon 28 bin olan kadın sigortalı sayısı bugün 5.436.515’e ulaşmış; Yaklaşık 2,5 kat artış var. Erkeklerin işgücüne katılım oranı yüzde 71,2; Kadınlarda ise bu oran yüzde 36 olarak hesaplandı. Kadınlara ayrıca isteğe bağlı sigorta ile sosyal güvencelerini sürdürme, isteğe bağlı olarak primlerini ödeme, emekli olma ve sağlık hizmetlerinden yararlanma olanağı da sağlanmaktadır.
Yine meslektaşlarım, müfettiş arkadaşlarımız, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kurum, iş müfettişi, SGK müfettişi, SGK müfettişi arkadaşlar hepsi çok önemli kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında faaliyetlerini yürütüyorlar. 2023 yılında 40 binin üzerinde iş yeri ve 570 binin üzerinde çalışanın denetimi yapıldı. Kontrollere ilişkin olarak mevzuata aykırılık nedeniyle ciddi idari para cezaları uygulandı. Nitekim 2002 yılında yüzde 52,1 olan kayıt dışı istihdam oranı, 2023 yılı üçüncü çeyrek verilerine göre yüzde 26,6’ya geriledi. Kayıt dışı istihdam oranının erkeklerde yüzde 23, kadınlarda ise yüzde 33 olduğu görülüyor. Son 5 yılda 475 binin üzerinde işyeri müfettişlerimiz tarafından denetlendi ve 3 milyar 119 milyon TL idari para cezası kesildi. 7256 sayılı Kanun kapsamında toplam 2 milyon 251 bin 954 başvuru yapıldı, 101 milyar lira borç yeniden yapılandırıldı ve 24,1 milyar lira tahsilat yapıldı. 7326 sayılı Kanun kapsamında 1.572.603 başvuru yapıldı, 82 milyar lira borç yeniden yapılandırıldı, 14,5 milyar lira tahsilat yapıldı. Yine 7440 sayılı Kanun kapsamında 2 milyon 92 bin başvuru yapıldı, 166 milyar lira borç yeniden yapılandırıldı ve 23,4 milyar lira tahsil edildi. Emeklilerimize şunu söyledik: “6,5 milyon emeklinin sayısı yirmi bir yılın sonunda 15,5 milyona ulaştı.” Emeklilerimizin refahını artırmak amacıyla bayram ikramiyeleri getirildi ve artık 2 bin TL olarak uygulanacak. 2021 yılında bu fiyat 2.200 TL, 2023 yılında ise 2 ikramiye olarak 4 bin TL olacak. 2023 Ramazan Bayramı’nda 24 milyar TL, 2023 Kurban Bayramı’nda ise 25,6 milyar TL olmak üzere bugüne kadar 164 milyar lira bayram ikramiyesi ödendi.
ALT LİMİT AYLIK TUTARI ARTTIRILDI
Yine 2019 yılında ilk kez uygulamaya konulan alt limit emeklilik uygulamasıyla aylık asgari tutar bin TL olarak öngörülmüş olup, Nisan 2020’de 1.500 TL’ye, Ocak 2022’de 2.500 TL’ye, Temmuz 2022’de 3.500 TL’ye, 2022 Temmuz’da ise 5.500 TL’ye çıkarıldı. Ocak 2023’te 7.500 TL, Nisan 2023’te ise 7.500 TL. Böylece Aralık 2022’de 3.500 TL olan asgari emekli maaşına toplamda yüzde 114,29 oranında zam yapıldı.
Burada 2002 yılında en düşük SSK işçi emekliliği 257 lira, SSK tarım emekliliği 216 lira, BAĞ-KUR esnaf maaşı 148 lira, BAĞ-KUR zirai emekli maaşı 65 lira, emekli maaşında ise yine 376 lira uygulanıyordu. memur emeklilerine fon sağlamak. BAĞ-KUR tarım sigortalılarının 2002 yılında aldıkları emekli maaşı 65,8 TL iken, bugün aldıkları asgari maaş 7.500 TL’dir.
Sağlık alanında faaliyetlerimiz var. Özellikle 2008 yılındaki sosyal güvenlik reformu ile sağlıkla ilgili sistem önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Geçmişte bu BAĞ-KUR üyesi ilk kez BAĞ-KUR üyesi ise sekiz ay bekleme süresi vardı ve sekiz ay boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanamadı.
