Yüksek enflasyon paranın değerini yok etti. Dolaşımdaki her üç banknottan biri 200 liraydı. İstanbul’da ortalama bir daire satın almak için yanınızda 27 kilo 200 liralık banknot taşımanız gerekiyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye’de fiyatlar Ocak 2009 ile Ağustos 2023 ortası arasında yüzde 950 arttı. Yani o dönemde 200 liraya aldığınız sepetin aynısını almak için bugün cebinizden çıkmanız gereken para 2 bin lirayı aşıyor. Türkiye’de böylesi bir değişim döneminde alışılmadık derecede istikrarlı kalan şey banknotlardı. Ocak 2009’da en büyük banknot 200 liraydı. Hala aynı. Türkiye’nin yeni fiyat seviyesine uygun banknot ihtiyacı uzun zamandır dile getiriliyordu. Ancak son dönemde yeni banknot basımı zorunluluktan zorunluluk haline geldi. Öyle ki ev, araba gibi yüksek maliyetli işlemleri nakit parayla gerçekleştirmek artık pratik değil. Çuvallarda para taşımak bir zamanlar ayrıcalıklı bir durumken artık hayatın sıradan bir parçası haline geldi. En büyük banknotun en adi banknot haline gelmesi de bu durumu hafifletmedi.
En büyük para en sıradan para oldu
200 lira ilk piyasaya sürüldüğünde toplam banknotlar içindeki payı sadece yüzde 3,2 idi. Eylül ayı itibarıyla bu oran yüzde 35’i aştı. Değer olarak 200 lira, dolaşımdaki toplam banknotların yüzde 66,4’ünü oluşturuyor. 100 lirayla birlikte alındığında bu oran yüzde 93’e çıkıyor. Normal şartlarda bir ekonomide en yüksek ve en düşük değerli banknotların bu düzeyde yaygınlaşması beklenmez. Ancak Türkiye bu konuda özel bir konumdadır.
Bir daire = 3,8 kilometre 200 TL
Merkez Bankası verilerine göre İstanbul’da ortalama konut fiyatı 4 milyon 750 bin lirayı aştı. Nezih mahallelerdeki yeni dairelerin fiyatı ortalama fiyatın kat kat üzerindedir. Ortalama fiyatı baz alırsak bir dairenin el değiştirmesi için en büyük banknot olan 200 liranın 23 bin 750 adedi gerekiyor.
Bu, İstanbul’da standart bir daire satın almak için 3,8 kilometre uzunluğunda sıralanan 200 liraya ihtiyacınız olduğu anlamına geliyor. Bu paraların ölçeği 27 kilogram olup kapladığı alan 274 metrekaredir. Aynı durum hem araç alımlarında hem de mücevher alımlarında geçerlidir.
Evet, her gün bir ev ya da araba satın almıyorsunuz. Ancak özellikle hizmet sektöründeki yeni fiyat seviyeleri günlük hayatta Türk lirasının mevcut banknotlarla kullanılmasını zorunlu kılıyor. Mesela İstanbul’da ortalama bir restoranda iki kişilik bir akşam yemeği rahatlıkla 3-4 bin liraya mal oluyor. Nakit kullanmak isteyen birinin sadece restoran hesabı için en az 20 banknot bulundurma zorunluluğu, cüzdanların giderek kalınlaşmasına neden oluyor.
Türkiye’de Bloomberg Businessweek’ten bir haber daha!
Dünyanın en saygın ekonomi dergilerinden Bloomberg Businessweek, Bloomberg HT grubunun hazırladığı içeriğiyle artık Türkiye’de! Bloomberg Businessweek Türkiye, Türkiye ve küresel piyasalarda olup biten her şey, hisse senetlerinden para politikalarına kadar başka hiçbir yerde bulamayacağınız analiz ve içerikler, iş dünyası temsilcileriyle yapılan özel röportajlar ile e-dergi formatı ve yenilenen içeriğiyle yayında. !
7 gün boyunca ücretsiz abone olarak tüm içeriklere erişmek için Buraya tıklayın.
